آنچه دراینجامیخوانیدسخنان اندیشمندان ومتفکران وشخصیت های برجسته

 درجهان پیرامون بزرگ مردتاریخ علی علیه السلام است که بدورازتعصب دینی ومذهبی

 پیرامون مظهرعدالت سخن گفته اندوهرکدام به اندازه آنچه تحقیق کرده اندازاونوشته

 ویا گفته اندولی چه کسی میتواندبهترازحضرت محمدصلی الله علیه واله وسلم

 درباره علی بگویدکه خودتربیت کننده ومعلمش بودواورادردامان خودپرورش

 دادایشان درباره اسوه عدالت می فرمایند:

"خدا را آنچنان که شایسته است کسی جز من و علی،

 و علی را آن چنان که شایسته است،

 کسی جز من و خدا، نشناخت."

(مناقب ابن شهر آشوب، جلد 3، صفحه 268 – 267) 

اللهم اجعلنامن انصارالمهدی(عج) 

 سخنان بزرگان رادرادامه مطلب بخوانید:

عبدالفتاح عبدالمقصود

وقتی که پس از گذاشتن جسد علی در بستر خاک بازگشتند،

از کنار چنان شخص عظیم و عزیزی باز می‏گشتند

 که همانند او را در میان انسان‏ها نمی‏توان یافت.

دکتر صبحی صالح

استاد صبحی صالح، از استادان دانشگاه لبنان، در مقدمه شرح نهج البلاغه خود،

 درباره عشق به علی علیه‏السلام می‏نویسد: «عشق من به امام علی علیه‏السلام

 عشق به اهل بیت پاک و هر مبارز مخلصی است که پرچم اسلام را برافراشته می‏سازد...

 معتقدم که ضروری است نهج البلاغه امیرالمؤمنین امام علی علیه‏السلام در سراسر جهان

چاپ و توزیع گردد تا نسل جدید مسلمان از آن بهره‏مند شود».

شیخ محمّد عبده

شیخ محمّد عبده در مقدمه تصحیح نهج البلاغه خود، درباره سخن علی علیه‏السلام می‏نویسد:

 «کلام امام علی‏بن‏ابی‏طالب، پس از کلام خدای متعال و پیغمبرش،

 شریف‏ترین و برترین سخن و سرشارترین کلام از لحاظ مواد

 و دارای بهترین شیوه است و بیشترین معانی و محتوا را دارد».

جرج‏جرداق

نویسنده مسیحی، جُرج جُرداق، می‏نویسد:

 «نزد حقیقت و تاریخ یکسان است او را بشناسی یا نشناسی.

تاریخ و حقیقت گواهی می‏دهند که او وجدانِ بیدار و قهّار، شهید نامی،

 پدر و بزرگِ شهیدان، علی‏بن‏ابی‏طالب، فریاد عدالت‏انسانی و شخصیّت جاویدان شرق است.

 ای جهان، چه می‏شد اگر هرچه قدرت داری به کار می‏بردی و در هر عصری

 مانند علی را با آن خرد، قلب، زبان و ذوالفقارش به عالم می‏بخشیدی».

 «آیا انسان بزرگی مانند علی می شناسی که حقیقت انسانی را به

 عقول و مشاعر انسان آشنا سازد، آن حقیقت انسانی که سرگذشت چون ازل و آینده باقی

چون ابدیَت و ژرفایی بس عمیق دارد.»

به گفته نویسنده فرانسوی جرج جرداق( قتل علی فی المحراب لشده عدله) علی علیه السلام

  در محراب عبادت بخاطر عدالت بیش از حدش بشهادت رسید.

اودرکتاب (امام علی ، صدای عدالت انسانی) به بررسی شخصیت‌ جهانی و عظمت افکار انسانی و چگونگی دیدگاه‌های امام علی‌ع‌ درباره عدالت اجتماعی و اقتصادی و روش آزادگی در حکومت و رفتار با مردم  پرداخته است.

جُبران خلیل جُبران

نویسنده معروف مسیحی لبنان، جبران خلیل جبران، می‏نویسد:

«به عقیده من فرزند ابی‏طالب نخستین کسی از عرب بود که با روح کلّی جهان ارتباط و پیوستگی یافت و با او هم‏نشین گشت و شب با او دم‏ساز بود.

 او اوّلین کسی بود که لبانش آهنگ نغمه‏های آن روح را به گوش مردمی می‏رسانید که پیش از آن، چنان نغمه‏هایی را نشنیده بودند. از این‏رو میان راه‏های پرفروغ گفتار او و تاریکی‏های گذشته خویش سرگردان شدند.

 پس هر کس شیفته آن نغمه‏ها گشت شیفتگی‏اش وابسته به فطرت است و هر که به دشمنی او پرداخت از ابنای جاهلیّت است.

علی از جهان درگذشت، در حالی که شهید عظمت خود شد و نماز میان دو لبش بود و دلش از شوق پروردگار لبریز بود. مرگ علی مانند مرگ پیامبران روشن‏بین بود؛ همان پیامبرانی که به شهری روی می‏آوردند و با مردم زمانی زیست می‏کردند که شایسته آنان نبودند و سرنوشتی جز غربت و تنهایی نداشتند...».

فؤاد جرداق

هرگاه دشواری‏های زندگی به من فشار می‏آورد و از رنج روزگار آزرده می‏شوم،

از شدّت اندوه به آستان علی علیه‏السلام پناه می‏برم؛ زیرا او پناهگاه هر ماتم و اندوهی است.

او همچون رعد بر ستم‏کاران حمله می‏کرد و با ضعیفان مهربان بود.

فخر رازی

مفسّر بزرگ کلامی اهل سنت، فخر رازی، درباره علی علیه‏السلام می‏نویسد:

 «هرکس در دین، علی بن‏ابی‏طالب علیه‏السلام را پیشوای خود قرار دهد رستگار می‏شود؛ زیرا رسول خدا صلی‏الله‏علیه‏و‏آله‏وسلم فرموده‏اند: خداوندا، علی هرگونه باشد حق را بر محور وجودش بچرخان».

توماس کارلایل

توماس کارلایل فیلسوف و نویسنده مشهور انگلیسی می‏نویسد:

«امّا علی، ما را جز این نرسد که او را دوست بداریم و به او عشق بورزیم؛

 چه او جوان مردی بلند قدر و بزرگ بود. از چشمه وجدانش مهر و نیکویی سیل‏آسا سرازیر می‏گشت. از دلش شعله‏های نیرومندی و دلاوری زبانه می‏کشید.

 شجاع‏تر از شیر ژیان بود، امّا شجاعتی ممزوج با مهربانی و لطف و دل‏نرمی...

در کوفه ناگهان به حیله کشته شد و شدّت عدالتش موجب این جنایت گشت؛

 هنگامی که درباره قاتلش گفت‏وگو می‏شد، گفت: اگر زنده ماندم خودم می‏دانم و اگر درگذشتم کار با شماست،

 اگر خواستید قصاص کنید ضربت شمشیرش را به یک ضربه سزا دهید و اگر درگذرید به تقوا نزدیک‏تر است».

نرسیسان

نرسیسان، از علمای مسیحی که در سفارت‏خانه بریتانیا در بغداد مدّتی مأمور بود،

درباره عظمت علمی حضرت‏علی علیه‏السلام می‏گوید:

«اگر این خطیب بزرگ، علی علیه‏السلام در عصر ما، هم‏اکنون بر منبر کوفه پا می‏نهاد،

 می‏دید که مسجد کوفه با آن همه پهناوری، از سران و بزرگان اروپا موج می‏زد.

 می‏آمدند تا از دریای سرریز دانش او سیراب شوند».

سلیمان کتّانی

دانشمند مسیحی لبنان، سلیمان کتّانی، در توصیف ویژگی‏های امام علی‏بن‏ابی‏طالب علیه‏السلام می‏نویسد:

«در میان نخستین مهاجران، علی‏بن‏ابی‏طالب از همه نام‏دارتر و برتر بود.

کسانی که در انجام فتوحات و تحقّق پیروزی نقش عمده‏ای داشتند بسیار بودند،

 اما از آن میان علی‏بن ابی‏طالب بیش از همه در دل پیامبر جا داشت؛

زیرا تربیت شده او و یار، مشاور، مصاحب جدایی‏ناپذیر، برادر و همسر دخترش فاطمه‏زهرا علیهاالسلام بود که از همه کس برای او عزیزتر بود...

 او نخستین کسی بود که ایمان آورد و تواناترین مدافع دین و دلیرترین مبارز، پایدارترین جنگاور، هوشمندترین حادثه‏پرداز، شیواگوترین دانشمندِ سخنور و موفق‏ترین پیکارگر بود».

شِبلی شُمَیّل

طبیب محقق مسیحی، شِبلی شُمَیِّل، درباره علی‏بن‏ابی‏طالب علیه‏السلام می‏نویسد:

«امام علی‏بن‏ابی‏طالب بزرگِ بزرگان و یکتا نسخه‏ای است که خاوروباختر، درگذشته و حال، صورت دیگری از آن که مطابق با اصل باشد، به خود ندیده است».

بارون‏کاردایفو

دانشمند معروف فرانسوی، بارون‏کاردایفو، می‏نویسد:

«علی مولود حوادث نبود، بلکه حوادث را او به وجود آورده بود.

 اعمال او مخلوق فکر و عاطفه و مخیّله خود اوست.

پهلوانی بود در عین دلیری دل‏سوز و رقیق‏القلب، و شهسواری بود که در هنگام رزم‏آزمایی زاهدی از دنیا گذشته بود.

 به مال و منصب دنیا اعتنایی نداشت و در حقیقت جان خود را فدا نمود.

روحی بسیار عمیق داشت که ریشه آن ناپیدا بود و در هرجا خوف الهی آن را فرا گرفته بود».

 

ملاصدرا (فیلسوف بزرگ اسلامی)

 در شرح اصول کافی، پس از نقل خطبه توحیدی امیر مؤمنان (علیه السلام) که هنگام برانگیختن سپاه برای جنگ با معاویه و در حضور انبوه مردم ایراد فرمود،

 به تکمیل گفتار شیخ کلینی مبادرت ورزید و آن را این چنین اصلاح کرد: "... اگر زبانهای جن و انس گرد هم آیند و در میان آنها زبان پیامبران بزرگ، مانند نوح و ابراهیم و ادریس و شیث و داوود و موسی و عیسی و رسول اکرم نباشد و بخواهند توحید را همانند آنچه حضرت علی آورد بیاورند، هرگز قادر نخواهند بود..."

یعنی از هر پیامبری هم، سخنی عمیق در توحید خدای سبحان همتای خطبه علی ساخته نیست.

شرح اصول کافی ملا صدرا، صفحه 342.

 

احمد بن حنبل

 پیشوای مذهب حنبلی، درباره علی (علیه السلام) می‌گوید که "آن حضرت به خلافت زینت داد، نه آنکه خلافت سبب زینت وی شده باشد."

تاریخ مدینة دمشق ابن عساکر، جلد 42، صفحه 446.

 

 از خلیل بن احمد فراهیدی

 (ادیب برجسته و استاد مسلم ادب و لغت عرب و مبتکر علم عروض)پرسیدند:

 به چه دلیل علی بن ابیطالب در همه چیز امام همگان است؟ در پاسخ گفت:

 "به این دلیل که همگان به علی بن ابیطالب نیازمند و او از همه بی‌نیاز.

" همچنین هنگامی که از او پرسیدند درباره علی بن ابیطالب چه می‌گویی؟ گفت: "چه بگویم در حق کسی که دوستان او مناقب او را از ترس کتمان کردند و دشمنان وی آنها را از روی حسد و کینه پنهان نمودند؛

 آنگاه فضائل وی بین آن دو کتمان ظهور کرد و آشکار شد و مشرق و مغرب روی زمین را پر کرد."

تنقیح المقال، جلد 1، صفحه 403.

 

فخر رازی

در تفسیر خویش درباره آن حضرت نقل می‌کند:

"هر کس در دین خود به علی بن ابیطالب اقتدا کرد، هدایت یافت. دلیل بر آن، گفتار رسول اکرم است که درباره علی فرمود: «خدایا! هر جا که علی باشد حق را به همراه او قرار بده.»"

تفسیر الکبیر فخر رازی، جلد 1، صفحه 210.

 

ابن ندیم

(کتاب شناس برجسته) از کتاب "اخبار" نوشته "واقدی" (مورخ صاحب نام اسلامی) نقل می‌کند که "علی بن ابیطالب از معجزات رسول اکرم است، همانطور که عصای موسی و مرده زنده کردن عیسی معجزه آنان بوده است."

فهرست ابن ندیم، صفحه 111

 

میخائیل نعیمه

 متفکَر مسیحی می گوید: « هیچ مورخ و نویسنده ای هر اندازه که از نبوغ و رادمردی ممتاز باشد نمی تواند قیافه کاملی از انسان بزرگی مانند علی ـ علیه السَلام ـ را در مجموعه ای که حتَی هزار صفحه باشد ترسیم نماید.»

شرح نهج البلاغه محمدتقی جعفری ج1، ص.173

 

 منابع

?-پایگاه حوزه (بااندکی تصرف)

?-دانشنامه امام علی (علیه السلام)، جلد 4(بااندکی تصرف)

?-پایگاه اندیشه قم

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر

?- امام علی اسوه وحدَت، محمد جواد شیری
2- امام علی و اخلاق اسلامی، محمد دشتی

اللهم اجعلنامن انصارالمهدی(عج)